Interview Jan Sier: VG Visie – Hybride woonvorm senioren voorkomt scheefbewoning

De vraag die daarom ook bij Hiensch leeft, is ‘hoe kunnen ouderen op zeker moment ‘overstappen’ van fijn zelfstandig wonen naar wonen met efficiënte intramurale zorg, wanneer dat onverhoopt nodig is, zónder te verhuizen?’ Dat kan alleen wanneer modern zorgvastgoed zodanig ingericht is, dat een hybride vorm van zelfstandig wonen en intensieve(re) zorg integreren, is de overtuiging van Sier. ‘Zodanig wonen dus, dat als je eega onverhoopt hard achteruitgaat, je toch bij elkaar kunt blijven onder hetzelfde dak. Als dergelijke flexibele woningen gerealiseerd worden, zien wij op drie vlakken een gewenste situatie: geen gedwongen verhuizing en daarmee geen scheiding van paren, drukverlichting voor de zorg en zorgkostenbesparing voor de maatschappij.’

Volgende stap

‘De vraag is natuurlijk hoe je deze flexibele seniorenwoningen zodanig ontwerpt, dat niemand de ruimte ervaart als toekomstige zorgwoning of -kamer’, vervolgt Sier. ‘Zolang er geen sprake is van zorg, moet het een appartement zijn, waarin de bewoners leven, zoals zij deden in de vorige woning. Wel met de mogelijkheid om vanuit deze indeling een volgende stap te kunnen maken naar wonen met zorg op dit eigen adres. En uiteindelijk misschien volledige zorg, maar dan dus wel op dezelfde locatie, omdat dit ene fijne appartement qua opbouw van het installatiesysteem net zo makkelijk een woning met twee zorgkamers wordt.’

Collectieve installatie

Dit zijn concepten waar Hiensch volop mee bezig is. Sier: ‘Ons aandeel techniek is hierin een belangrijke factor die kan helpen. Deze woonconcepten vragen om een andere benadering. Niet eerst een woning ontwerpen en bouwen en later aanpassingen doen om van ‘gewoon wonen’ een zorgwoning te maken. We moeten vooraf met elkaar bedenken hoe de eindsituatie eruitziet, wanneer het flexibele appartement deels of volledig zorgwoning heeft moeten worden. En vanuit die situatie ontwerpen, inclusief de installaties. De reden dat we in gesprekken met zorgvastgoedpartners deze volgorde benadrukken, is omdat woningen doorgaans gebouwd worden als zelfstandige, ‘standaard’ woning, met eigen installaties. Maar hoe hulpbehoevender de bewoner wordt, hoe minder hij de eigen installaties kan onderhouden. Dit zien we in woningen met een individueel warmteterugwinsysteem. De bewoners krijgen eens per jaar een filter toegestuurd. Bij menig huishouden ligt er een stapel filters van de afgelopen vijf jaar in de kast. Vervangen is een simpele handeling, maar het gebeurt niet. Individuele systemen moeten we dus voorkomen bij senioren. Met collectieve installaties ontzorgen we de bewoners.’

Gezamenlijke effort

Sier: ‘Dit conceptueel denken delen we met beleggers, ontwikkelaars en architecten. Er zijn al partijen bezig met de uitvoering van dergelijke concepten. Met partijen is het onze gezamenlijke effort om beleggers en zorgwoningcorporaties te overtuigen dat dit concepten zijn, waar mensen wél naartoe willen verhuizen. Het voorkomt immers die laatste stap naar het verzorgingshuis. Deze woonvorm gaat verder dan het huidige levensloopbestendig wonen. Kort door de bocht geldt voor ontwikkelaars vaak alleen: alles gelijkvloers en een brede deur vanwege een rolstoel. Voor ons gaat levensloopbestendig verder. Ouderen gaan doorgaans minder vaak naar buiten, dus moet de luchtkwaliteit optimaal zijn. Technische zorg voor deze mensen betekent ook dat je individuele elektrasystemen zodanig voorbereid zijn, dat je op een bepaald moment kunt schakelen naar een centraal detectiesysteem. Denk aan brandveiligheid en eventueel camerabewaking. Bij een goede voorbereiding kan techniek eenvoudig geïntegreerd worden en blijven de kosten beheersbaar.’

AI

In het algemeen geldt dat technologie een belangrijke rol speelt bij het ontwerpen en beheren van moderne zorgfaciliteiten. Sier: ‘Beslist. Handen aan het bed zijn immers beperkt. Technologie zorgt voor communicatie, bewaking en registratie voor bewoners en zorgmanagers. Door gebruik van AI kan met verworven data steeds meer voorspeld worden, wanneer zorg per persoon nodig is. De zorg kan hierdoor steeds beter hun schaarse personeel inplannen.’

Tot slot is VG Visie benieuwd naar de mening van Jan Sier op duurzaamheid binnen de zorg. Hoe kunnen zorginstellingen duurzaamheid integreren in hun vastgoedstrategieën? ‘Voor zorginstellingen zijn energie en onderhoud hoge kostenposten en is het inzicht, waar dit wordt verbruikt, beperkt. Door een goede scan van hun gebouwen en een benchmark met de markt kunnen instellingen zien of zij hun gebouwen kunnen verbeteren of dat nieuwbouw op termijn beter is.’